Łuszczycowe zapalenie stawów (ŁZS) jest przewlekłą chorobą zapalną, charakteryzującą się szerokim spektrum objawów klinicznych, które mogą obejmować stawy obwodowe, entezy, kręgosłup, skórę, paznokcie oraz daktylitis. Ze względu na heterogenność tej choroby, pacjenci mogą doświadczać przemian jednych manifestacji choroby w inne. Ważne jest, aby mieć świadomość wzajemnych powiązań między różnymi domenami ŁZS i uwzględniać  je w procesie diagnostyki i leczenia.1
 

Poznaj skrót P-S-A do szybkiego rozpoznawania objawów ŁZS1,2

Pain 

(Ból)

Stiffness / swelling 

(Sztywność / obrzęk)
 

Axial 

(osiowy)
 

P

Image
lzs_bol

S

Image
lzs-removebg-preview

A

 

Image
lzs-osiowy-new

W stawach
 

> 30 minut po bezczynności / palec kiełbasiany (zapalenie palców)

Zajęcie kręgosłupa/ból pleców związany ze sztywnością, który ustępuje wraz z aktywnością
 

Jeżeli występuje ≥2, zalecane jest badanie przesiewowe/skierowanie do reumatologa2  

Narzędzia przesiewowe: 

Image
lzs_pure4

 

 

Kwestionariusz PURE-4 4

  1. Czy kiedykolwiek miałeś bolesny palec u ręki lub nogi?
  2. Kiedykolwiek odczuwałeś ból pięty zaraz  lub miałeś spuchnięty i po wstaniu rano?
  3. Czy kiedykolwiek odczuwałeś ból lewego i prawego pośladka, jednocześnie lub nie?  
  4. Czy kiedykolwiek miałeś opuchnięty i bolesny staw?

≥1 dodatni wynik wskazuje na konieczność skierowania się do reumatologa

 

 

 

 

Kwestionariusz PEST 5

  1. Czy kiedykolwiek miałeś obrzęk stawu (lub stawów)?
  2. Czy lekarz kiedykolwiek powiedział Ci, że masz zapalenie stawów?
  3. Czy Twoje paznokcie u rąk lub nóg mają dziury lub zagłębienia?
  4. Czy odczuwałeś ból w pięcie?
  5. Czy miałeś palec lub palec u nogi, który był całkowicie spuchnięty i bolesny bez wyraźnego powodu?

1 punkt za każdą odpowiedź na pytanie „Tak”; łączny wynik ≥3 oznacza, że ​​należy rozważyć skierowanie do reumatologa

 

Image
lzd_pest

ŁZS często zaczyna się jednym typem objawów, które z czasem mogą przekształcać się lub rozszerzać na inne domeny choroby. Mechanizmy leżące u podstaw tych przemian nie są w pełni zrozumiane, jednak stanowią istotny aspekt w leczeniu pacjentów.2
 

Objawy w wielu domenach są powszechne w ŁZS

Wśród osób rozpoczynających leczenie biologiczne (rejestr US Corrona; N=354) 8 na 10 miało >= 2 objawy ŁZS 2


 

Image
lzs-wykres-1


 

Częstość występowania 6 kluczowych objawów klinicznych ŁZS3-6

Image
lzs-wykres-2

Kliknij w przycisk poniżej aby dowiedzieć się wiecej na temat łuszczycowego zapalenia stawów 

 

 

Przypisy:

  1. Gossec L, et al. Ann Rheum Dis 2024;83:706–719. doi:10.1136/ard-2024-225531 707
  2. Ogdie A, et al. J Rheumatol. 2021; 48(5):698-706
  3. Ritchlin CT, et al. N Engl J Med. 2017; 376(10):957-970. 4. Kavanaugh A, et al. Rheumatol Ther. 2016; 3(1):91-102. 5. Gottlieb AB, et al. J Dermatolog Treat. 2006; 17(5):279-287. 6. Lee S et al. P T. 2010; 35(12):680-689