Ne arıyorsunuz?
All Filters
Therapeutic Area
Therapeutic Area
Date Published
Date published

Psoriatik Artritte Güncel Kılavuz Önerileri

2015 yılında Psoriazis ve Psoriatik Artrit Araştırma ve Değerlendirme Grubu (Group for Research and Assessment of Psoriasis and Psoriatic Arthritis - GRAPPA) 2009 yılındaki önerileri güncellemek için yeni bir öneriler kılavuzu yayınlamıştır. GRAPPA, psoriatik artritte (PsA) yeni kapsayıcı tedavi prensipleri önerdiği kılavuzu dünya genelinde 500’den fazla romatolog, dermatolog ve PsA hastasının katılımı ile yeni yayınlara ve gelişmelere göre revize etmiştir.

2019 yılında Avrupa Romatizma ile Mücadele Ligi (European League Against Rheumatism - EULAR) 2015 yılı GRAPA önerilerini daha da geliştiren bir kılavuz daha hazırlamış ve 2020 yılında yayınlamıştır. EULAR önerileri 15 ülkede 15 farklı sağlık sisteminde çalışan 21 romatolog, 2 PsA hastası, 1 sağlık çalışanı, 1 dermatolog ve 3 romatoloji yandal asistanının yardımı ile oluşturulmuştur. Bu çalışma sonucunda 6 kapsayıcı yeni prensip ile 12 öneri yayınlanmıştır.

2019 yılı EULAR güncellemesi ile 2015 GRAPPA önerileri karşılaştırıldığında 6 prensibin 4’ünün aynı kaldığı, 1 tanesinin başka bir şekilde tekrar ifade edildi ve 1 tane yeni prensip eklendiği görülür. 12 önerinin ise 3’ü yenidir ve geri kalan 9 öneriden 5’i modifiye edilmiş, 1’i modifiye edilerek birleştirilmiş ve 2’si başka bir şekilde tekrar ifade edilmiştir. Lokal glukokortikoid kullanımı ile ilgili öneri aynı şekilde 2019 kılavuzuna alınmıştır.

 

2019 EULAR ve 2015 GRAPPA Önerilerinde Kapsayıcı Prensiplerin Karşılaştırması

Değiştirilmeden Alınan Kapsayıcı Prensipler:

  • PsA heterojen ve potansiyel olarak ciddi bir hastalık olduğu için multidisipliner ekip çalışmasını gerektirir.
  • Tedavinin amacı, en iyi bakımın sağlanması ve hasta ile birlikte tedavinin etkinliği, güvenliliği ve maliyeti ile ilgili ortak karar vermektir.
  • Romatologlar, PsA hastalarının kas-iskelet sistemi bulguları ile ilgilenir. Klinik olarak anlamlı deri bulguları olması halinde romatolog ve dermatolog işbirliği içinde çalışmalıdır.
  • Tedavinin primer amacı, semptomları kontrol altına alarak, yapısal hasarı engelleyerek, işlevselliği ve sosyal katılımını normal seviyede tutarak hastanın yaşam kalitesini en üst seviyeye çıkartmaktır. Bu amaçla, inflamasyonun ortadan kaldırılması önemlidir.

Tekrar İfade Edilerek Alınan Kapsayı Prensipler:

  • PsA hastasının tedavisinde kas-iskelet sistemi dışı bulgular (deri, göz, gastrointestinal sistem) dikkate alınmalıdır. Aynı zamanda metabolik sendrom, kardiyovasküler hastalık ve depresyon gibi komorbiditeler de değerlendirmeye alınmalıdır.

Yeni Eklenen Kapsayıcı Prensipler:

  • PsA hastasının tedavisi sırasında her bir kas-iskelet sistem belirtisi dikkate alınmalı ve tedavi kararı bunlara göre verilmelidir.

 

2019 EULAR ve 2015 GRAPPA’daki Önerilerin Karşılaştırması

2019 EULAR Önerilerine Yeni Eklenen Başlıklar:

  • Özellikle yapısal hasar, yüksek eritrosit sedimentasyon hızı / C reaktif protein, daktilit veya tırnak tutulumu gibi kötü prognostik faktörleri bulunan monoartrit veya oligoartritli PsA hastalarında konvansiyonel sentetik hastalık modifiye edici ajanlar (csDMARD) düşünülmelidir.
  • Periferik artriti olan ve en az bir csDMARD’a ve en az bir biyolojik DMARD’a (bDMARD) yeterli yanıt vermeyen (veya bDMARD uygun olmayan) hastalarda bir JAK inhibitörü düşünülebilir.
  • Kalıcı remisyonu olan hastalarda DMARD dozunun dikkatli şekilde azaltılması düşünülebilir.

2019 EULAR Önerilerinde 2015 GRAPPA’dan Modifiye Edilerek Alınan Başlıklar:

  • Poliartriti olan hastalarda csDMARD tedavisine hızla başlanmalıdır. Anlamlı deri tutulumu olan hastalarda metotreksat (MTX) tercih edilir.
  • Periferik artriti olan ve en az bir csDMARD’a yeterli yanıt vermeyen hastalarda bDMARD tedavisine başlanmalıdır. Anlamlı deri tutulumu varsa IL-17 inhibitörü veya IL-12/23 inhibitörü tercih edilebilir.
  • Hafif hastalığı olan ve en az bir csDMARD’a yeterli yanıt vermeyen ve bDMARD veya JAK inhibitörünün uygun olmadığı hastalarda, bir fpsfpdiesteraz-4 (PDE4) inhibitörü düşünülebilir.
  • Enteziti kesin olan ve NSAİİ’lara veya glukokortikoid enjeksiyonlarına yeterli yanıt vermeyen hastalarda tedavide bir DMARD düşünülebilir.
  • Aktif aksiyal hastalığı olan ve NSAİİ’lara yanıtı yeterli olmayan hastalarda bDMARD düşünülebilir. Geçerli olan klinik uygulamada seçilecek olan bDMARD, bir TNF inhibitörüdür. Anlamlı deri tutulumu varsa IL-17 inhibitörü tercih edilebilir.
  • bDMARD’a yeteri yanıt vermeyen veya tolere edemeyen hastalarda başka bir bDMARD’a veya hedefli sentetik DMARD’a (tsDMARD) (özellikle bir JAK inhibitörüne) geçiş düşünülmelidir (bir sınıf içinde bir geçiş yapılmalıdır).

2019 EULAR Önerilerinde 2015 GRAPPA’dan Aynen veya Farklı İfade ile Alınan Başlıklar:

  • Tedavideki amaç remisyona veya düşük hastalık aktivitesine ulaşmak olmalıdır. Bu amaçla, düzenli hastalık aktivite değerlendirmesi ve uygun tedavi düzenlemeleri yapılmalıdır.
  • NSAİİ’lar kas-iskelet sistemindeki belirti ve bulguları rahatlatmak için kullanılabilirler.
  • Lokal glukokortikoid enjeksiyonları PsA hastalarında ek (adjunctive) tedavi olarak düşünülmelidir. Sistemik glukokortikoidler en düşük etkili dozda dikkatli şekilde kullanılabilir.

 

Referanslar:

  1. Coates LC, et al. Group for Research and Assessment of Psoriasis and Psoriatic Arthritis 2015 Treatment Recommendations for Psoriatic Arthritis. Arthritis Rheumatol 2016;68(5):1060-1071.
  2. Gossec L, et al. EULAR recommendations for the management of psoriatic arthritis with pharmacological therapies: 2019 update. Ann Rheum Dis 2020;79:700-712.